ΑΡΧΕΙΟ -3- ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ - ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ "ΡΗΤΟΡΙΚΗ"

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΡΗΤΟΡΙΚΗ (Αποσπάσματα)

Α-4-1359b-29 …δεν γίνεται κανείς πλουσιότερος μόνον με το να αυξάνει τα υπάρχοντά του, αλλά και με το να περιορίζει τις δαπάνες του.
Α-5-1360b-19 …η ευημερία… πρέπει υποχρεωτικά να συγκροτείται από τα εξής μέρη, από την ευγένεια της καταγωγής, από πολλούς και χρηστούς φίλους, πλούτο, πολλούς και καλούς απογόνους, καλά υστερνά, και ακόμη από σωματικές αρετές όπως η υγεία, η ομορφιά, η σωματική δύναμη, η κορμοστασιά, η επίδοση στις αθλητικές ασκήσεις, η δόξα, η εκτίμηση, η εύνοια της τύχης, η αρετή ή και τα μέρη αυτής, η σωφροσύνη, η ανδρεία, η δικαιοσύνη και η εγκράτεια.
Α-5-1361a-23 Γενικά ο πλούτος περισσότερο συνίσταται στη χρήση παρά στην ιδιοκτησία των αγαθών, γιατί όχι το να κατέχεις αλλά το να χρησιμοποιείς τα αγαθά που κατέχεις αποτελεί τον πλούτο.
Α-6-1363a-1 …η δυστυχία ενώνει τους ανθρώπους… Εκείνο που δεν είναι υπερβολικό είναι καλό. Κακό όμως είναι εκείνο που είναι μεγαλύτερο από ότι χρειάζεται.
Α-7-1364b-1 …το να αγαπά κανείς υπερβολικά τους φίλους του είναι ωραιότερο από το να αγαπά υπερβολικά τα χρήματα.
Α-7-1364b-20 …η ανδρεία είναι προτιμότερη από την σωματική δύναμη… Προτιμότερο είναι να αδικείται κανείς παρά να αδικεί. Διότι αυτό θα προτιμούσε ο δικαιότερος άνθρωπος.
Α-7-1365a-22 …αν εκτελέσουμε κάτι δυσανάλογο προς τις δυνάμεις μας ή προς την ηλικία μας ή προς εκείνο που συνήθως μπορούν να εκτελέσουν οι όμοιοί μας, ή κατά τέτοιο τρόπο ή σε ορισμένο τόπο και χρόνο, η πράξη μας θα χαρακτηριστεί ως ωραία, καλή, δίκαια, ή αντιθέτως.
Α-9-1366b-1 Μέρη της αρετής είναι η δικαιοσύνη, η ανδρεία, η εγκράτεια, η μεγαλοπρέ-πεια, η μεγαλοψυχία, η γενναιοδωρία, η πραότητα, η εξυπνάδα και η σοφία.
Α-9-1366b-11 Χάρη στην ανδρεία είμαστε σε θέση να πραγματοποιούμε ωραίες πράξεις κατά την ώρα του κινδύνου, όπως προστάζει ο νόμος, και να υπηρετούμε τον νόμο.
Α-9-1366b-35 Και οι πράξεις που αμείβονται με τιμές είναι ωραίες. Ωραιότερες είναι εκείνες που αμείβονται με τιμές παρά εκείνες που αμείβονται με χρήματα. Ακόμη και εκείνες οι καλές πράξεις που εκτελούνται χωρίς ιδιοτέλεια. Είναι ακόμη ωραίοι απολύτως εκείνες οι πράξεις που εκτελεί κανείς χάρη της πατρίδας του, παραβλέποντας το δικό του συμφέρον.
Α-9-1367a-6 Πράγματι, ντρέπεται κανείς για τα αισχρά που λέει, που κάνει ή που σκέφτεται να πει ή να κάνει.
Α-9-1368a-7 …όταν θέλεις να επαινέσεις , σκέψου τι θα συμβούλευες, κι όταν θέλεις να συμβουλέψεις σκέψου τι θα επαινούσες.
Α-10-1369a-5 …όλες οι πράξεις των ανθρώπων ανάγονται κατ’ ανάγκη σε επτά αιτίες:
την τύχη, την φύση, την βία, την συνήθεια, την λογικευμένη θέληση, τον θυμό και το πάθος.
Α-10-1369a-11 …συμβαίνει οι μεν φτωχοί, επειδή τους λείπουν χρήματα, να τα επιδιώκουν με πάθος, οι δε πλούσιοι, επειδή έχουν την ευχέρεια να τα αποκτήσουν, να επιδιώκουν με πάθος τις περιττές ηδονές.
Α-10-1369b-11 Στον θυμό και στην οργή οφείλονται οι πράξεις εκδικήσεως. Η εκδίκηση διαφέρει από την τιμωρία. Πράγματι, όταν επιβάλλεται τιμωρία, έχουμε υπ’ όψιν εκείνον που θα την υποστεί. Ενώ η εκδίκηση γίνεται χάρη εκείνου που την ασκεί, με σκοπό να ικανοποιηθεί αυτός.
Α-11-1370a-12 Οι έννοιες, οι φροντίδες και οι εντατικές προσπάθειες είναι δυσάρεστα πράγματα. Γιατί γίνονται από ανάγκη ή επειδή εξασκείται επάνω μας βία. Εκτός αν είμαστε μαθημένοι σ’ αυτά. Έτσι η συνήθεια τα κάνει ευχάριστα.
Α-11-1370a-19 Ονομάζω παράλογες εκείνες τις επιθυμίες που αισθάνεται κανείς χωρίς να τις έχει δικαιολογήσει στον εαυτό του με την λογική.
Α-11-1371b-21 Αφού όλοι οι άνθρωποι είναι φίλαυτοι, αναγκαστικά είναι για τον καθένα ευχάριστα τα δικά του έργα και λόγια. Γι αυτό οι άνθρωποι συνήθως αγαπούν τους κόλακες τους και τους εραστές τους και τις τιμές που τους απονέμονται και τα παιδιά τους.
Α-12-1372a-6 Οι άνθρωποι διαπράττουν αδικήματα όταν πιστεύουν ότι μπορούν να πραγματοποιήσουν την άδικη πράξη τους χωρίς να ανακαλυφθούν ότι είναι αυτοί οι δράστες ή αν ανακαλυφθούν να διαφύγουν την τιμωρία ή αν τιμωρηθούν, το κακό που θα πάθουν, πρόκειται να είναι μικρότερο από το κέρδος που ελπίζουν είτε για τον εαυτό τους, είτε για τα πρόσωπα για τα οποία ενδιαφέρονται.
Α-12-1372a-12 Πιστεύουν ότι μπορούν να διαπράττουν αδικήματα χωρίς να έχουν επιζήμιες συνέπειες κυρίως όσοι είναι εύγλωττοι, καθώς και επιτήδειοι, και εκείνοι που έχουν την πείρα πολλών δικαστικών αγώνων. Επίσης όσοι έχουν πολλούς φίλους ή πολλά χρήματα.
Α-12-1372b-29 Αδικούν εκείνους που δεν βάζουν το κακό στο νου τους, ούτε προφυλάσσονται, αλλά είναι εύπιστοι.
Α-13-1374b-4 Επιείκεια είναι το να μη κρίνουμε τόσο αυστηρά τα σφάλματα όσο τα αδικήματα, ούτε τα ατυχήματα όσο τα σφάλματα. Και ατυχήματα είναι όσα συμβαίνουν χωρίς δόλο και πέρα κάθε λογικής πρόβλεψης. Σφάλματα όσα γίνονται χωρίς δόλο αλλά ήταν δυνατό να προβλεφθούν. Αδικήματα τέλος όσα προβλέπονται και από πρόθεση εκτελούνται. Πράγματι, τα αδικήματα που προέρχονται από τις επιθυμίες μας, οφείλονται στον κακό μας χαρακτήρα.
Β-2-1378b-24 Ύβρη είναι το να χρησιμοποιεί κανείς πράξεις και λόγους που ντροπιάζουν εκείνον εναντίον του οποίου στρέφονται και τούτο όχι χάρη άλλου σκοπού, αλλά μόνο χάρη της ηδονής που η προσβολή προξενεί σ’ εκείνον που την διαπράττει… Αίτιο της ηδονής που αισθάνονται όσοι προσβάλλουν είναι ότι το να κακομεταχειρίζονται τους άλλους νομίζουν ότι υπερέχουν αυτών. Να γιατί οι νέοι και οι πλούσιοι κάνουν πολλές προσβολές.
Β-2-1379b-12 Θυμώνει κανείς ακόμη περισσότερο όταν άνθρωποι τελείως ανάξιοι λόγου του φέρονται περιφρονητικά. Γιατί ο θυμός προέρχεται από την απρεπή περιφρόνηση.
Β-2-1379b-24 Θυμώνει κανείς με εκείνους που του φέρονται περιφρονητικά μπροστά σε πέντε είδη προσώπων. Δηλαδή μπροστά στους αντιπάλους του, μπροστά σε ανθρώπους που θαυμάζει, μπροστά σ’ εκείνους που θέλει να τον θαυμάζουν, μπροστά σε όσους σέβεται και μπροστά σε ανθρώπους που τον σέβονται.